วันดีวันเสีย ล้านนา ความเป็นมาของความเชื่อและศรัทธาในสังคมล้านนามีวิวัฒนาการ ก่อนที่คนล้านนาจะหันมานับถือพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัด คนล้านนาเชื่อในสิ่งเหนือธรรมชาติ เชื่อเรื่องวิญญาณ นับถือผี บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ว่าสามารถปกป้องคุ้มครองผู้คนในชุมชนให้อยู่เย็นเป็นสุข เวลาคนล้านนาจะประกอบกิจกรรมใด จึงยึดถือในสิ่งที่เป็นสิริมงคล เชื่อในฤกษ์ยามเป็นหลัก วันไหนวันดี วันไหนไม่ดี
วันจ๋ม – วันฟู
เดือน | วันฟู | วันจ๋ม |
เกี๋ยง | จันทร์ | ศุกร์ |
ยี่ | อังคาร | อาทิตย์ |
สาม | พุธ | อาทิตย์ |
สี่ | พฤหัสบดี | จันทร์ |
ห้า | ศุกร์ | เสาร์ |
หก | เสาร์ | พุธ |
เจ็ด | อาทิตย์ | พฤหัสบดี |
แปด | พุธ | อาทิตย์ |
เก้า | พฤหัสบดี | จันทร์ |
สิบ | ศุกร์ | อังคาร |
สิบเอ็ด | เสาร์ | พุธ |
สิบสอง | อาทิตย์ | พฤหัสบดี |
หลักการเทียบเดือน
ที่ | เดือนสากล (ไทย) | เดือนเหนือ (ล้านนา) |
๑ | มกราคม | ๔ |
๒ | กุมภาพันธ์ | ๕ |
๓ | มีนาคม | ๖ |
๔ | เมษายน | ๗ |
๕ | พฤภาคม | ๘ |
๖ | มิถุนายน | ๙ |
๗ | กรกฎาคม | ๑๐ |
๘ | สิงหาคม | ๑๑ |
๙ | กันยายน | ๑๒ |
๑๐ | ตุลาคม | เกี๋ยง |
๑๑ | พฤศจิกายน | ยี่ |
๑๒ | ธันวาคม | ๓ |
เดือน วันเสีย
เดือน เกี๋ยง ห้า เก้า เสียวัน อาทิตย์ จันทร์
เดือน ยี่ หก สิบ เสียวัน อังคาร
เดือน สี่ แปด สิบสอง เสียวัน พุธ ศุกร์
เดือน สาม เจ็ด สิบเอ็ด เสียวัน เสาร์ พฤหัสบดี
กิจกรรม วันดี
นุ่งผ้าใหม่
: อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พฤหัสบดี ศุกร์
สระผม
: อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พฤหัสบดี ศุกร์ เสาร์
ตัดผม
: อาทิตย์ จันทร์ พฤหัสบดี ศุกร์ เสาร์
ตัดเล็บ
: จันทร์ พุธ ศุกร์
วันขึ้นบ้านใหม่ ถ้าเดือนนั้นได้ฤกษ์ตรงวันใดโบราณเปิ้นว่าหื้อทำดังนี้
อาทิตย์
: ให้กินข้าว3คำแล้วขึ้นก่อน ดี
จันทร์
: เอาของหอมขึ้นก่อน ดีนัก
อังคาร
: เอาน้ำใส่หม้อใส่ใหขึ้นก่อนดีนัก
พุธ
: เอาข้าวเปลือกขึ้นก่อนดี
พฤหัสบดี
: เอาดอกไม้ของหอมใส่ขันขึ้นก่อนดี
ศุกร์
: เอาดอกไม้สีขาวใส่ขันขันขึ้นก่อนดี
เสาร์
: ทำเป็นโกธแค้นให้ลูกเมียก่อนแล้วขึ้นดี (ห้ามใช้วาจาดุด่า)
วันขึ้นบ้านใหม่ ถ้าเดือนนั้นได้ฤกษ์ตรงวันใดโบราณเปิ้นว่าหื้อทำดังนี้
อาทิตย์
: ให้กินข้าว 3 คำแล้วขึ้นก่อน ดี
จันทร์
: เอาของหอมขึ้นก่อน ดีนัก
อังคาร
: เอาน้ำใส่หม้อใส่ใหขึ้นก่อนดีนัก
พุธ
: เอาข้าวเปลือกขึ้นก่อนดี
พฤหัสบดี
: เอาดอกไม้ของหอมใส่ขันขึ้นก่อนดี
ศุกร์
: เอาดอกไม้สีขาวใส่ขันขันขึ้นก่อนดี
เสาร์
: ทำเป็นโกธแค้นให้ลูกเมียก่อนแล้วขึ้นดี (ห้ามใช้วาจาดุด่า)
วันปลูกเฮือน (เรือน)
วัน | ความเชื่อ |
ปลูกเฮือนวันอาทิตย์ | มีเรื่องร้ายอุบาทว์ |
ปลูกเฮือนวันจันทร์ | ทำได้ ๒ เดือน จักได้ลาภใหญ่ |
ปลูกเฮือนวันอังคาร | มักมีความเจ็บไข้ |
ปลูกเฮือนวันพุธ | ได้ลาภ ผ้าผ่อนเพชรแก้วเเหวนเงินทอง |
ปลูกเฮือนวันพฤหัสบดี | จักมีความสุขสำราญ |
ปลูกเฮือนวันศุกร์ | ตุ็กข์สุขมีปอๆ กั๋น |
ปลูกเฮือนวันเสาร์ | จะเกิดโรคภัยไข้เจ็บ |
ข้อมูลอ้างอิงจาก