วิธีทำขนมเทียน (ขนมจ็อก)

ขนมเทียน ขนมไหว้ในวันตรุษจีน วันสารทจีน เป็นขนมที่ถูกปรับปรุงขึ้นจากสูตรของชาวจีนโพ้นแผ่นดิน แล้วนำมาดัดแปลงด้วยขนมท้องถิ่นของไทย เปลี่ยนจากขนมใส่ไส้ที่ใช้แป้งข้าวเจ้าผสมกะทิ มาเป็นแป้งข้าวเหนียวแทน มีความหมายหวานชื่นราบรื่น รูปลักษณ์เป็นกรวยแหลม มีลักษณะเป็นมงคลเหมือนเจดีย์ มีวิธีทำอย่างไรไปดูกันเลย

ที่มาของ ขนมเทียน

ขนมเทียน เป็นขนมที่ถูกดัดแปลงมาจากขนมเข่ง โดยคนไทยเชื้อสายจีน ลักษณะเป็นขนมที่ห่อด้วยใบตองเป็นรูปทรงกรวย ตัวแป้งทำจากแป้งข้าวเหนียวผสมกับน้ำตาลมะพร้าว น้ำเปล่าหรือกะทิ สอดไส้ด้วยถั่วเขียวซีกเลาะเปลือกและมะพร้าวขูดฝอย ให้รสชาติเค็มและหวาน มักใช้เป็นของเซ่นไหว้ในเทศกาลสำคัญเช่น วันสารทจีน เพื่อรำลึกถึงบรรพบุรุษ โดยขนมเทียน มีความหมายคือ การมีชีวิตที่ราบรื่น ด้วยรูปร่างขนมที่เป็นกรวยแหลมเหมือนเจดีย์ในวัด จึงกลายมาเป็นขนมมงคลที่นิยมใช้ในวันสำคัญทั้งของชาวไทยและชาวจีน

วิธีทำขนมเทียนไส้ต่าง ๆ

วิธีการทำขนมเทียน ไม่ยากเพียงแค่นวดแป้งข้าวเหนียว น้ำตาลมะพร้าว ให้เข้ากันกับน้ำเปล่าหรือกะทิ จากนั้น ผัดไส้ซึ่งอาจทำจากถั่วเขียวซีกเลาะเปลือก หรือ มะพร้าว เพื่อให้ได้รสชาติเค็มหรือหวาน นำมาปั้นเป็นก้อน ห่อด้วยแป้งที่นวดไว้ แล้วนำไปนึ่ง เท่านี้ก็เป็นอันเสร็จ โดยหากต้องการนวดแป้งให้เนื้อเนียนนุ่มได้อย่างรวดเร็ว อาจใช้เครื่องตีแป้งแทนก็ได้

1. ขนมเทียนไส้เค็ม

ส่วนผสมแป้งขนมเทียน

ส่วนผสมไส้ขนมเทียน

วิธีทำ

• เริ่มทำแป้งขนมเทียน โดยเตรียมชามผสม ใส่แป้งข้าวเหนียว ตามด้วยน้ำตาลมะพร้าว ใช้มือค่อย ๆ นวด และเติมน้ำเปล่าลงไปเป็นระยะ จนกว่าส่วนผสมทุกอย่างเข้ากันดี และแป้งจับตัวกันเป็นก้อนเนื้อเนียนนุ่ม เสร็จแล้ว พักแป้งไว้ 4 ชั่วโมง

• ทำไส้เค็ม โดยนำถั่วเขียวซีกเลาะเปลือก ไปล้างน้ำ 4 – 5 รอบ จนกว่าน้ำจะใส จากนั้น แช่น้ำทิ้งไว้ 4 ชั่วโมง พอครบเวลาให้นำไปนึ่งซึ้งนึ่ง เป็นเวลา 30 นาที เพื่อให้สุก เสร็จแล้ว ใส่เครื่องปั่น ปั่นให้เนื้อเนียนละเอียด

• ตั้งกระทะ ใส่น้ำมันลงไป ตามด้วยกระเทียมบด ผัดให้มีกลิ่นหอม จากนั้น ใส่ถั่วเขียวซีกเลาะเปลือกและน้ำตาลลงไป ผัดทุกอย่างให้เข้ากัน

• ปรุงรสด้วยพริกไทย เกลือ ผัดทุกอย่างให้เข้ากัน พอเข้ากันดีแล้ว ใส่ต้นหอมลงไป คลุกเคล้าให้เข้ากันอีก 1 รอบ เสร็จแล้ว ตักขึ้นมาใส่ชาม พักไว้ให้เย็น

• นำไส้ที่ผัดไว้ ขึ้นมาปั้นเป็นก้อนกลม ๆ ก้อนละ 15 กรัม จากนั้น นำแป้งขนมเทียนที่พักไว้ขึ้นมา ชั่งให้ได้ก้อนละ 30 กรัม นำขึ้นมาแผ่เป็นแผ่นบาง ๆ แล้วนำไส้ที่ปั้นไว้ ขึ้นมาห่อให้เรียบร้อย วางลงในชามที่เทน้ำมันรองไว้ เพื่อไม่ให้แป้งแต่ละก้อนติดกัน

• เตรียมใบตองมาห่อ สองแผ่น แผ่นเล็กกับแผ่นใหญ่ (แผ่นใหญ่ให้ตัดด้านหนึ่งเป็นเส้นตรง อีกด้านหนึ่งเป็นปลายแหลม) นำไปลนไฟ เพื่อให้นิ่ม เสร็จแล้ว นำมาซ้อนทับกัน แล้ววางขนมเทียนลงไป ห่อเป็นรูปกรวยให้เรียบร้อย

• ต้มน้ำในซึ้งนึ่งให้เดือด วางขนมเทียนลงไป นึ่งด้วยไฟกลางค่อนไฟแรง เป็นเวลา 40 นาที เป็นอันเสร็จ

2. ขนมเทียนไส้หวาน

ส่วนผสมแป้งขนมเทียน

ส่วนผสมไส้หวาน

วิธีทำขนมเทียน

• เริ่มทำไส้หวาน โดยตั้งหม้อ ใส่น้ำเปล่าลงไป ตามด้วยน้ำตาลปี๊บ และเกลือเล็กน้อย เคี่ยวให้น้ำตาลละลายเข้ากัน

• พอน้ำตาลละลายดีแล้ว ใส่มะพร้าวขูดฝอยลงไป ผัดและเคี่ยวจนกว่ามะพร้าวขูดฝอยจะเหนียวข้นและมีสีน้ำตาลไหม้ เสร็จแล้ว ปิดไฟ พักทิ้งไว้ให้เย็น

• ทำแป้งขนมเทียน โดยใส่น้ำตาลปี๊บ และน้ำกะทิ ลงไปครึ่งหนึ่ง ใช้มือขยำให้น้ำตาลละลายเข้ากันกับกะทิ จากนั้น ใส่แป้งข้าวเหนียวลงไป นวดและคอยเติมน้ำกะทิลงไปเป็นระยะ จนกว่าแป้งจะจับตัวเป็นก้อนเนื้อเนียนนุ่ม เป็นก้อนเดียวกัน

• นำไส้หวานที่ผัดไว้ มาปั้นก้อนกลมเล็ก ๆ จากนั้น นำแป้งขนมเทียนที่พักไว้ขึ้นมาแผ่เป็นแผ่นบาง ๆ แล้วนำไส้ที่ปั้นไว้ ขึ้นมาห่อให้เรียบร้อย วางลงในชามที่เทน้ำมันรองไว้ เพื่อไม่ให้แป้งแต่ละก้อนติดกัน

• เตรียมใบตองมาห่อ สองแผ่น แผ่นเล็กกับแผ่นใหญ่ (แผ่นใหญ่ให้ตัดด้านหนึ่งเป็นเส้นตรง อีกด้านหนึ่งเป็นปลายแหลม) นำไปลนไฟ เพื่อให้นิ่ม เสร็จแล้ว นำมาซ้อนทับกัน แล้ววางขนมเทียนลงไป ห่อเป็นรูปกรวยให้เรียบร้อย

• ต้มน้ำในซึ้งนึ่งให้เดือด วางขนมเทียนลงไป นึ่งด้วยไฟกลางค่อนไฟแรง เป็นเวลา 30 นาที เป็นอันเสร็จ

3. ขนมเทียนข้าวเหนียวดำ

ส่วนผสมแป้งขนมเทียน

ส่วนผสมไส้ขนมเทียน

วิธีทำขนมเทียน

• เริ่มทำไส้เค็ม โดยนำถั่วเขียวซีกเลาะเปลือก ไปล้างน้ำ 4 – 5 รอบ จนกว่าน้ำจะใส จากนั้น แช่น้ำทิ้งไว้ 4 ชั่วโมง พอครบเวลาให้นำไปนึ่งซึ้งนึ่ง เป็นเวลา 30 นาที เพื่อให้สุก เสร็จแล้ว ใส่เครื่องปั่น ปั่นให้เนื้อเนียนละเอียด

• ตั้งกระทะ ใส่น้ำมันลงไป ตามด้วยกระเทียมบด ผัดให้มีกลิ่นหอม จากนั้น ใส่น้ำตาลมะพร้าว เกลือ และน้ำเปล่า เคี่ยวให้น้ำตาลละลายเข้ากัน

• ใส่ถั่วเขียวซีกเลาะเปลือก ปรุงรสด้วยพริกไทย ผัดทุกอย่างให้เข้ากัน พอเข้ากันดีแล้ว ให้ตักขึ้นมาใส่ชาม พักไว้ให้เย็น แล้วปั้นเป็นก้อนกลม ๆ เตรียมไว้

• ทำแป้งขนมเทียน โดยเตรียมชามผสม ใส่แป้งข้าวเหนียวขาว แป้งข้าวเหนียวดำ ตามด้วยน้ำตาลปี๊บ เกลือ และกะทิครึ่งหนึ่ง ใช้มือค่อย ๆ นวด และเติมกะทิที่เหลือลงไปเป็นระยะ จนกว่าส่วนผสมทุกอย่างเข้ากันดี และแป้งจับตัวกันเป็นก้อนเนื้อเนียนนุ่ม เสร็จแล้ว พักแป้งไว้ 4 ชั่วโมง

• จากนั้น นำแป้งขนมเทียนที่พักไว้ขึ้นมา ชั่งให้ได้ก้อนละ 30 กรัม นำขึ้นมาแผ่เป็นแผ่นบาง ๆ แล้วนำไส้ที่ปั้นไว้ ขึ้นมาห่อให้เรียบร้อย วางลงในชามที่เทน้ำมันรองไว้ เพื่อไม่ให้แป้งแต่ละก้อนติดกัน

• เตรียมใบตองมาห่อ สองแผ่น แผ่นเล็กกับแผ่นใหญ่ (แผ่นใหญ่ให้ตัดด้านหนึ่งเป็นเส้นตรง อีกด้านหนึ่งเป็นปลายแหลม) นำไปลนไฟ เพื่อให้นิ่ม เสร็จแล้ว นำมาซ้อนทับกัน แล้ววางขนมเทียนลงไป ห่อเป็นรูปกรวยให้เรียบร้อย

• ต้มน้ำในซึ้งนึ่งให้เดือด วางขนมเทียนลงไป นึ่งด้วยไฟกลางค่อนไฟแรง เป็นเวลา 30 – 40 นาที เป็นอันเสร็จ

วิธีการห่อขนมเทียน

• ทาน้ำมันบนใบตอง แล้วซ้อนใบตอง 2 ชั้น ทำเป็นรูปกรวย ไส้แป้งที่ปั้นไว้ลงไป

• ใช้นิ้วโป้งทั้ง 2 ข้างกดใบตองลงเพื่อให้แป้งลงไปในกรวย พร้อมทำท่าพนมมือ (จะทำให้ขนมเทียนเป็นทรงพีระมิด)

• จากนั้นพับใบตองทั้ง 2 ข้างเข้าหากันให้เป็นปลายแหลม (ตัดใบตองไม่ดีจะมีปัญหาตรงนี้แหละ)

• พับใบตองกลับมาปิดฐานขนม จะเหลือปลายยื่นออกมา ให้ม้วนสอดเข้าช่องในฐานขนม

ขนมเทียน ต่างจาก ขนมใส่ไส้อย่างไร

ความจริงแล้ว ขนมเทียน กับ ขนมใส่ไส้ ของไทย มีลักษณะคล้ายกัน ตรงที่เป็นขนมสอดไส้เหมือนกัน แต่จะแตกต่างกันตรงที่แป้งด้านนอกของ ขนมใส่ไส้ จะทำจากกะทิ ที่ถูกผสมกับแป้งข้าวเจ้า และ แป้งถั่วเขียว ทำให้เนื้อด้านนอกของขนมใส่ไส้ มีลักษณะเป็นกะทิข้นเนื้อสีขาวเนียน ต่างจาก ขนมเทียน ที่ด้านนอกจะถูกห่อหุ้มด้วยแป้งข้าวเหนียวโดยตรง จึงทำให้สีสันของแป้งมีความแตกต่างกัน

อีกทั้งลักษณะของการห่อใบตองก็มีความต่างกันคือ ขนมเทียน จะห่อเป็นรูปกรวยแหลม ในขณะที่ ขนมใส่ไส้ จะห่อด้วยใบตองให้เป็นทรงสูงคาดด้วยทางมะพร้าว ทั้งหมดนี้ จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ขนมทั้ง 2 ชนิดนี้ มีความแตกต่างกัน

อ้างอิงข้อมูลจาก

https://www.sgethai.com

https://food.trueid.net

https://cooking.kapook.com

https://www.kruakhuntoi.com